Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης φυλάσσεται αρχειακό υλικό το οποίο καλύπτει όλη την Κρήτη και υπερβαίνει το 1.000.000 σημαντικότατα τεκμήρια από το 1821 μέχρι σήμερα. Στην Υπηρεσία φυλάσσεται η επίσημη αλληλογραφία των Κρητικών Επαναστάσεων 1821-1830, 1866-1869, 1877-1878, 1895-1898 καθώς και του κινήματος του Θερίσου του 1905. Υπάρχουν επίσης πολλές ιδιωτικές συλλογές που ανάγονται σε διάφορες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας: αλληλογραφία των αρχηγών των Επαναστάσεων, Σωματαρχών, Οπλαρχηγών και άλλων εξεχόντων προσώπων. Σημαντικό θεωρείται το αρχείο Κρητών Αγωνιστών, ενώ υπάρχουν ακόμη αρχεία τουρκικά, του Κεντρικού Μεταφραστικού Γραφείου Κρήτης, Συμβολαιογραφικά αλλά και Δικαστικά, του Εφετείου Κρήτης και του Πρωτοδικείου Χανίων, χρονολογούμενων από το περασμένο αιώνα και εξής.
Φυλάσσεται επίσης ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, του αυτόνομου δηλαδή Κρητικού Κράτους (1898-1913), και νεότερα αρχεία Νομαρχιών, άλλα Υπηρεσιακά και Διοικητικά, Εκπαιδευτικά, αρχεία Σχολείων κ.α. Τα αρχεία της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Μάχη της Κρήτης, Αντίσταση, διοικητική κατάσταση στο Νησί κλπ) περιλαμβάνονται σε 5 συλλογές, ενώ στο αρχείο Παύλου Βλαστού, πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας (93 ογκώδεις χειρόγραφοι τόμοι) καταχωρείται όλος ο ανεξάντλητος πλούτος της Κρητικής Λαογραφίας. Επίσης υπάρχει μεγάλη φωτογραφική συλλογή με σπάνιες φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, ενώ έχουν παραδοθεί το προσωπικό αρχείο του Ύπατου Αρμοστή Κρήτης Πρίγκιπα Γεωργίου και του Γάλλου Προξένου Μπλάνκ.
Σύμφωνα με το σύστημα που ακολουθείται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, κάθε αρχείο μετά την εγγραφή του στο Βιβλίο Εισαγωγής εντάσσεται στην ομάδα αρχείων στην οποία ανήκει (Ειδικό Ευρετήριο). Η ομαδοποίηση γίνεται με δελτία, είναι δε θεωρητική και όχι φυσική. Έχουν προβλεφθεί οι εξής ομάδες:
Συγκεκριμένα το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης έχει ενταχθεί στις εξής ομάδες αρχείων:
|
